Бүс нутгийн Улаан дансны удаах цуврал болох “Монгол орны гуурсгүй ургамлын улаан данс” болон “Монгол орны гуурсгүй ургамлын (хөвд, замаг, хаг, мөөг) улаан дансны үнэлгээ, хамгаалал” зөвлөмж хэвлэгдэн гарчээ.
Биологийн төрөл зүйлийн ховордлоос урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаанд байгалийн аясаар нөхөн сэргэх чадвар хязгаарлагдмал, зохиомлоор тарималжуулах, лабораторийн нөхцөлд ургуулах зэргээр генофондыг авч үлдэхэд төвөгтэй төрөл зүйл бол үндэс, иш, навч, цэцэг гэх эд эрхтэн бүрэлдэж хөгжөөгүй нэг ба олон эсээс тогтох эгэл биет организм гэх доод ургамал зүй ёсоор багтана. Өдгөө манай орон 7702 олон янз зүйл ургамалтай. Тэдгээрийн 65 орчим хувийг буюу 4511 зүйлийг гуурсгүй гэх доод ургамал бүрдүүлдэг онцлогтой. Үүнд 580 зүйл хөвд, 2234 зүйл замаг, 1067 зүйл хаг болон мөн 630 зүйл дээд мөөг хамаарч байна.
Уур амьсгалын өөрчлөлтийн дор урт хугацааны байнгын давтамжтай мод огтлол, мал бэлчээрлэлт, гал түймэр, ган гачиг, газрын доройтол, аялал жуулчлалын замбараагүй үйл ажиллагааны нөлөөнд энэхүү төрөл зүйлүүд чимээгүй устах аюулд өртөгдөж байна. Доод ургамлыг хамгаалахаар авах арга хэмжээнд сэргээн нутагшуулах, шилжүүлэн үржүүлж хамгаалах гэсэн зүйлд чиглэсэн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд ихээхэн хугацаа хөрөнгө зарцуулагдах тул одооноос тэдгээрт авах хамгаалалтын менежментийг сайжруулахыг чухалчлах шаардлага тулгарч байна.
Иймээс БОАЖЯ Дэлхийн Байгаль Хамгаалах Холбооны Улаан дансны зэрэглэл болон шалгуур (IUCN, 2001)-н арван түвшинг ашиглан ховордлын үнэлгээг оноож тогтоох ажлыг эрдэм шинжилгээний байгууллага, төрийн бус байгууллагын судлаачтай хамтарч гүйцэтгэлээ. Үр дүнд хамгааллын арга хэмжээ шаардлагтай зүйлүүдийн ховордлын зэрэглэл тогтоогдож “Устаж байгаа” (CR), болон “Устаж болзошгүй” (EN) зэрэглэлтэй зүйлийг “Нэн ховор”, харин “Эмзэг” (VU) зэрэглэлд багтах зүйлийг “Ховор” гуурсгүй ургамлын жагсаалтад оруулах үндэслэл боловсруулагдсан нь чухал ач холбогдол оршиж байна.
Энэхүү ажлын чухал ач холбогдол бол ховордон устаж болзошгүй гуурсгүй ургамлын төрөл зүйлүүдийн улаан дансны үнэлгээ тогтоогдож, улмаар байгалийн ургамлын тухай хуулийн нэн ховор, ховор ургамлын жагсаалт шинэчлэгдэх үндэслэлийг боловсруулсан нь томоохон ач холбогдолтой ажээ.
